La tradukado en Esperanton de tekstoj de Leo Trocko ¿is nun bedaurinde apenau okazis. Ja ekzistas Esperanta versio de la gazeto "La permanenta revolucio" [La konstanta revolucio] el la 1930-aj jaroj, en preskau nelegebla stato, kiu estos ¿e MAS eldonota, ekde kiam ni disponos pri ¿iuj ¿iaj kajeroj. La stalina verdikto de "trockismo" ene de la komunisma movado kondukis al la grandaparta ekskludo de tiu mertiplena rusa rusa revoluciulo, al lia ekzilo kaj fine al lia murdo komisiite de Stalino. Kaj krome al "trockistaj" politikaj grupi¿oj, al la 4-a Internacio kaj al la rompo de ¿iuj pontoj inter la staline gvidata "ortodoksa" komunista partiaro kaj la trockanoj. La tradukado en Esperanton de tekstoj de Leo Trocko ¿is nun bedärinde apenä okazis. Ja ekzistas Esperanta versio de la gazeto "La permanenta revolucio" el la 1930-aj jaroj, en preskä nelegebla stato, kiu estos ¿e MAS eldonota, ekde kiam ni disponas pri ¿iuj ¿iaj kajeroj. La stalina verdikto de "trockismo" ene de la komunisma movado kondukis al la grandparta ekskludo de tiu meritoplena rusa revoluciulo, al lia ekzilo kaj fine al lia murdo komisiite de Stalino. Kaj krome al "trockistaj" politikaj grupi¿oj, al la 4-a Internacio kaj al rompo de ¿iuj pontoj inter la staline gvidata internacia "ortodokse" komunista partiaro kaj la trockanoj. Tiu ekskludado ¿ lige kun la stalina terorismo de la 1930-aj jaroj ¿estas sufi¿e konvinke klarigita de Alfredo Kozingo en "Stalinismo, leninismo kaj marksismo", sed ni ekscias pri pli da interesaj detaloj el la ¿apitro "La malsano de Lenino" en la skribäo de Trocko "Mia vivo", en kiu la ätoro raportas interalie pri siaj lastaj interrilatoj kun Lenino kaj la konspiro de la stalina triopo konträ li. Tiu raporto plene kongruas kun la supre menciita interpreto de Kozingo: Stalino celis personan diktatorecon kaj por tio lan¿is la grandan teroron, per kiu li likvidis ¿iujn malnovajn atestantojn kapablajn detrui la de li kreitan mitaron. Tiu mitaro, en kiu Stalino atribuis al si ¿ mal¿ustajn ¿ meritojn interalie pri la Oktobra Revolucio, bazi¿is sur krudaj falsadoj de la historio (interalie per forigo en oficialaj dokumentoj de la persono de Trocko en fotoj, en kiuj li en la originalo ja aperis). Kun la priskriboj de Stalino fare de Kozingo kaj kun la personaj atestoj de Trocko kongruas ankä la verko de Martemjan Rjutin "Stalino kaj krizo de la proletara diktaturo", verkita en Sovetio antä 1932. Scioj pri la historio de esencaj partoj de la komunista movado kaj pri ¿iaj diversaj grandaj agantoj estas necesaj por trovi¿i en kongruo kun la realo de la pasinteco kaj de la nuntempo, kiel materialo de necesaj kriterioj por estigi kaj taksi proponojn por la estonteco. (Postparolo de Vilhelmo Lutermano)
